Dünyanın en saygın popüler bilim dergilerinden İngiliz BBC Focus, yıllardır insanların en çok merak ettiği 101 soruya, konunun uzmanlarına ve son yapılan araştırmalara danışarak cevap aradı.
1) Deniz havası almak sağlıklı mı?
Şehirden uzak deniz kıyısında yaşamak sağlıklı olabilir. “Deniz havası” yani denizin neden olduğu güzel koku, sahilde yaşayan bir bakteri sayesinde ortaya çıkar. Ama uzmanlar bakterinin, limanlardaki egzoz gazının havayı daha da kirletmesine neden olduğunu ortaya koydu.
2) Herkes evinde kalsa grip salgını biter mi?
Evet. Küresel bir karantina grip salgınının sonu olabilir ancak tek bir kişinin bile dışarı çıkması virüsün yeniden yayılmasına neden olur.
3) Bitkiler yaşlılık nedeniyle ölür mü?
Bazı bitkiler iyi bakıldığında sonsuza kadar yaşayabiliyor. Ancak mevsimlik bitkilerin ömrü kısa olur.
4) Sakız sonsuza dek midede kalır mı?
Hayır. Sakız, yutulduğunda sindirilemez ancak en geç üç gün içinde vücuttan atılır.
5) Kendi kendine konuşanlar deli mi?
Hayır. İnsanların yalnız ya da sıkıntılı olduğunda kendi kendilerine konuşması oldukça normal bir durumdur.
6.) Erkeklerde selülit olur mu?
Portakal kabuğu gibi bir cilt sadece kadınlarda değil erkeklerde de bulunuyor. Ancak erkeklerde selülit daha çok boyun ve karın bölgesinde görülüyor.
7) Arka koltukta neden araba tutuyor?
Arkada oturunca ufuk çizgisi görülmüyor. Araç tutması, iç kulakta hareket algılanırken, gözlerden sabit olduğunuz bilgisinin gelmesi nedeniyle yaşanır. Yani arkada otururken, beyin aracın hareket ettiğini anlamaz ve böylece vücut dengesi bozulur.
8.) Çay içmek gerçekten harareti alır mı?
Evet. Sıcak içecekler vücudun kendisini olduğundan daha sıcakzannetmesine yol açar. Vücut daha çok terler ve bu da ısı kaybına yol açar.
9) Parmaklar suda kalınca neden buruşuyor?
Eğer hücrelerinizin sahip olduğundan daha az yoğunlukta ya da az tuz çözeltisinin olduğu suya girerseniz, su osmos yöntemiyle vücuda emilir. Bu da derideki hücrelerin şişmesine neden olur. Hücreler alt tabakadaki dokulara bağlı olduklarından deri bu duruma uyum sağlayabilmek içinburuşur.
10) Üzüm mü, şarap mı daha faydalı mı?
Şaraptaki sağlığa yararlı madde olan antioksidanların miktarı, üzümdeniki kat daha fazla.
11) Kuşlar gerçekten ıslanmaz mı?
Kuşlar gagalarında ürettikleri yağı alarak tüylerine sürer. Bu da suyun yağı geçerek tüylere ulaşmasını engeller. Yani kuş tüyleri suya dayanıklıdır.
12) Evrenin en soğuk yeri nerede?
Dünyanın 5 bin ışık yılı uzağında yer olan büyük bir toz ve gaz bulutu Boomerang Nebula’da sıcaklık eksi 272 derece olarak tahmin ediliyor.
13) Neden tek yumurta ikizlerinin parmak izleri birbirini tutmuyor?
Tek yumurta ikizleri aynı DNA’ya sahip olsalar da hücre-hücre aynı değildir, dış görünüşünüzü genleriniz belirlemez. Parmak izleri ise vücutta maruz kalınan hormonlara bağlıdır. İki hücrenin hormon seviyesi farklı olduğu için, parmak izleri de aynı olmaz.
14) Neden ateşimiz çıktığında üşürüz?
Ateş, vücudun kendi termostatının ısısını yükseltmesiyle ortaya çıkar. Ancak kişi terlemediği ya da kan basıncı yükselmediği için üşür.
15) Eşekarısı bal yapar mı?
Hayır. Eşekarıları yalnızca çiçek özlerini emer ve ve bu özü yavrularını beslemek için de kullanır.
16) Dijital fotoğraflar 100 yıl saklanır mı?
Kağıda basılır ya da güneş ışınlarından korunacak şekilde CD’de saklanırsa, evet.
17) Havaya atılan su buz olarak düşer mi?
Eksi 30 derecede havaya atılan su yere buz olarak düşer.
18) Solaklar daha mı zeki?
Şimdiye kadarki bilimsel araştırmalar, solakların sağ elini kullananlardandaha yaratıcı ya da zeki olduğunu göstermedi.
19) OK (İng. Tamam) neyin kısaltılmasıdır?
Bununla ilgili en popüler teori “All Correct”in (herşey yolunda) kasıtlıolarak ’Oll Korreckt’ biçiminde yanlış yazılması ve buradan yapılan kısaltma olduğu yönündedir. OK, gülünç olması için sözcüklerin yanlış yazılmasının moda olduğu 1840’larda Boston gazetelerinde popüler oldu.
20) Neden ozon tabakasını, ozon gazıyla dolduramıyoruz?
Antarktika üzerindeki ozon deliğinin kapladığı alan, ABD’nin yüzölçümünden daha büyüktür ve buranın tekrar doldurulması için on milyonlarca ton ozon gerekir. Bu miktarda ozonun nakliyesinin maliyetibile astronomik olur.
21) Yalnızca su ve vitaminle yaşanılır mı?
Hayır. Vitamin ve minareller kadar enerji üretmek ve hücrelerin kendilerini yenileyebilmesi için karbonhidrat, yağ ve proteine de gereksinim duyarız.
22) Kusursuz görüş nedir?
Göz doktorlarında bulunan harfli çizelgenin tamamını 6 metrelik biruzaklıktan görmek kusursuz görüşün işaretidir.
23) Tiryaki olmak için kaç sigara içilmeli?
Önemli olan sigara sayısı değil. Bağımlılık sabah uyandıktan sonra ilksigarayı ne zaman yaktığınızla ilgili. İlk sigara içişten sonra bağımlılık biryıl içinde tamamlanıyor.
24) Mikroplara da mikrop bulaşır mı?
Evet. Mikroplara da bulaşan daha küçük mikroplar bulunuyor.
25) Neden soğan doğramak ağlatıyor?
Soğan doğrandığında havaya lachrymatoryfactor isimli bir enzim yayılıyor ve bu da gözde kaşıntı yapıyor. Göz ise kendini savunmak içingözyaşlarını kullanıyor.
26) Ameliyattan sonra metal plaka takıldı, mıknatıs gibibir yere yapışır mıyım?
Hayır çünkü tıbbi amaçla kullanılan titanyum, manyetik bileşimlerden oluşmaz. O yüzden herhangi bir ameliyattan sonra böyle bir durum söz konusu olmaz.
27) İnsan ırkının boyu uzuyor mu?
Batıda iyi beslenme ve doğal seleksiyon sunucunda ortalama boy giderek uzuyor. Ancak 2.03 metreden uzun kişilerde kalp vücuda yeterince kan pompalayamıyor.
28) Ay olmasaydı ne olurdu?
Gel-gitler değişirdi. Dünyanın dönüş hızı azalır ve her yüzyılda bir, tekbir günün uzunluğu 0.002 saniye uzardı. Dünyanın 23.5 derecelik ekseni ve mevsimler değişir.
29) Neden sumo güreşçileri şişman?
Ne kadar şişman olurlarsa rakiplerinin onları ringden dışarıya atması o kadar zorlaşır. En ağır sumocu 267 kiloydu ve hiç yenilmedi.
30) İnsanlar neden ağlıyor?
Göz, günde 300 ml (3 parfüm şisesi) göz yaşı üretiyor. Duygusal göz yaşları beyindeki bir sinir merkezi tarafından gönderilen sinyalle harakete geçiyor. Sinyal, yüzde kan basıncının yükselmesine ve yaşların gözden süzülmesine yol açıyor.
31) Uzay nerede başlıyor?
NASA, dünyadan 80 km uzaklaşabilen insanlara astronot unvanını veriyor ancak diğer uzay araştırma merkezleri son yıllarda bu mesafeyi 100 km’ye yükseltti.
32) Kaşınmak tam olarak ne demek?
Kaşınmak, cilidin çok hafifçe uyarılmasıdır. Bunun böcek ısırığına karşıbir savunma mekanizması olarak geliştirildiği tahmin ediliyor.
33) Dejavu nedir?
Normade aynı anda gerçekleşen duyarlılık ve algılama, birbirine senkronize olamayınca kişi “bu anı daha önce yaşamıştım” hissine kapılıyor.
34) GPS’li telefonla takip edilir misiniz?
Evet edilirsiniz ancak sizi takip eden kişiyle telefonda olmalısınız.
35) Kurşun geçirmez cam nasıl yapılır?
Cam katmanları arasına polykarbon plastik malzemesi konularak yapılır. Kurşuna dayanıklı cam denmesi daha mantıklı olur çünkü aynı noktaya ardarda yapılan atışlar sonucu cam kırılır.
36) Fırtınada en güvenli yer neresidir?
Düz bir alanda ağaç gibi dikey cisimlerin bulunmadığı bir yerde yere yatarak bekleyebilirsiniz. Ya da bir çukurun içine saklanın.
37) Istakoz neden canlı pişirilir? Acıyı hisseder mi?
Kabuklu deniz hayvanlarında bakteriler vardır ve öldükleri zaman bu bakteriler vücudu ele geçirip, zehirlenmelere sebep olabilir. Doku yaralanmasına hormonal ve fiziksel tepki gösterir. Yani acı hisseder.
38) Suya alerjik olunur mu?
Hayır. Bir maddeye karşı alerji bağışıklık sisteminin bu maddeye antikorlarıyla saldırmasıyla ortaya çıkar. Ancak suya etki eden bir antikor bulunmuyor.
39) Saf oksijen solumak öldürür mü?
Oksijen yoğunluğu yüksek hava soluduğunuzda akciğerler bu oksiyeni vücuda dağıtamaz. Oksijen aksciğerdeki proteine yapışarak merkezi sinir sistemi ve retinaya hasar verir.
40) Hapşırırken gözlerinizi kapatmazsanız ne olur?
Hapşırıktan etkilenen burun ve ağızın gözle hiçbir ilişkisi yok.
41) Neden acıkıyoruz?
Açlık hissini insülin, leptin, grelin ve cholecystokinin hormonları kontrol eder. Beyne açlık mesajını yollan bu hormonların seviyesi kandaki çeşitli besin ve midedeki sindirim sıvılarına bağlıdır.
42) Kötü koku sinekleri neden çekiyor?
Kötü koku, çürümenin işaretidir. Bu da sineklerin rahatça üreyebileceği nemli ve yumuşak bir yer bulunduğunu gösterir. Kötü kokular özellikle dişi sinekleri çeker.
43) Neden güneş ışığı mutlu ediyor?
Beyin ve dolaşım sistemi ruh halini dengeliyor. Melatonin isimli birhormon her iki sisteme de etki ediyor, seviyesi güneşte azalıyor ve uyku düzenini ayarlıyor. Fazlası depresyona yol açabiliyor.
44) Denizanası iğnesinin acısını idrarla azaltabilir miyiz?
Hayır, tam tersi, idrar zehirin ve acının artmasına sebep verir.
45) Renk körlüğü tedavi edilebilir mi?
Hayır bu hastalık gözdeki renklere karşı duyarlı olan proteinleri etkileyen genetik bir kusurdur.
46) Kafanın büyüklüğü IQ’yu etkiler mi?
Bilim adamları, yetişkinlerde kafanın ya da beynin büyüklüğünün IQ üzerinde hiçbir etkisi olmadığını ortaya koydu.
47) Zıt karakterler birbirini çeker mi?
Hayır, insanlar kendilerine benzeyen karaktere sahip olan insanları kendilerine partner olarak seçer.
48) Gıdıklanırken neden güleriz?
Gıdıklanırken gülmeyi, eğlence için küçükken başkalarının gıdıklamasıyla öğrenmekteyiz. En son yapılan araştırmaya göre ne kadar uğraşırsa uğraşsın bir birey kendini gıdıklayamaz.
49) Tavukların kanatları var ama neden uçamazlar?
Yabani tavuklar uçabiliyor. Ancak binlerce yıl boyunca kümes hayvanıolarak yetiştirildikleri için ufak bir uçuş için bile fazla ağırlar.
50) Bitkilere müzik çalmak daha hızlı büyümelerini sağlar mı?
Hayır. Dünyada müziğin titreşimine tepki veren çok az sayıda bitki var.
“Dünyanın en çok merak edilen 50 sorusu” için 3 yanıt
çok güzel yazı teşekkürler
Rica ederim iyi seyirler
Çok iyi çok teşekkür ederim bana bu kadar bilgi katttığın için.